بررسی عملکرد و صفات زراعی هیبریدهای حاصل از تلاقی لاینهای s6 ذرت با لاین تستر mo17

به منظور بررسی عملکرد و برخی صفات زراعی 134 هیبرید f1 ذرت حاصل از تلاقی لاین¬های s6 با لاین تستر mo17، به¬همراه 10 لاین اصلاح شده مرسوم، پژوهشی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه به اجرا در آمد. این طرح در قالب لاتیس مربع ساده در دو تکرار انجام شد. در طول اجرای آزمایش اطلاعات حاصل از صفات زراعی، فیزیولوژیکی و فنولوژیکی جمع¬آوری شده و داده-های حاصل با استفاده از برنامه¬های آماری spss،mstat-c، sas و path analysis مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس حاکی از وجود اختلاف معنی¬دار برای صفات وزن بلال، وزن چوب بلال، درصد چوب بلال به وزن بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در بلال، عملکرد دانه، قطر چوب بلال، عمق دانه، میزان کلروفیل بر اساس واحد اسپد، ارتفاع بوته و بلال، تعداد روز تا ظهور سیلک و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی در ژنوتیپ¬های مورد مطالعه بود. در تجزیه به عامل¬ها تعداد شش عامل 85/77 درصد از تنوع بین داده¬ها را توجیه نمودند. عامل اول و سوم که در مجموع 33/16 درصد از تغییرات بین داده¬ها را توجیه نمودند، عامل عملکرد و اجزاء عملکرد نام¬گذاری شدند. عامل دوم تحت عنوان (14/12 درصد) صفات مرتبط با عمق دانه، عامل چهارم (11/06 درصد) صفات فنولوژیک، عامل پنجم (11/04 درصد) قامت گیاه و عامل ششم (8/48 درصد) گل تاجی نام¬گذاری شدند.در تجزیه علیّت صفات تعداد دانه در بلال و وزن صد دانه(با توجیه 86 درصد از تغییرات عملکرد) بیشترین اثر مستقیم را بر روی عملکرد دانه داشتند. دو صفت تعداد دانه در ردیف و تعداد ردیف دانه دارای اثر مستقیم معنی¬دار بر روی تعداد دانه در بلال بودند (با توجیه 99 درصد از تغییرات تعداد دانه در بلال). صفات تعداد دانه در ریف، تعداد ردیف دانه، قطر بلال و طول بلال اثر مستقیم معنی¬دار بر روی صفت وزن صد دانه (با توجیه 36 درصد از تغییرات وزن صد دانه) داشتند. در این مطالعه جوامع اولیه ایجاد کننده این لاین ها نیز بر اساس طرح بلوک¬های کامل تصادفی مورد تجزیه واریانس قرار گرفتند که نتایج تجزیه واریانس حاکی از وجود اختلاف معنی¬دار در جمعیت¬ها برای صفات طول محور اصلی گل تاجی، طول محور بالایی گل تاجی، وزن بلال، وزن چوب بلال، درصد وزن چوب بلال به وزن بلال، عملکرد دانه، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در بلال، قطر بلال و چوب بلال، میزان کلروفیل بر اساس واحد اسپد، ارتفاع بوته و بلال در جمعیت¬های مورد مطالعه می¬باشد.تجزیه خوشه¬ای صفاتی که در تجزیه واریانس دارای اختلاف معنی¬داری بودند ژنوتیپ¬ها را در 9 گروه و جمعیت¬ها را در 5 گروه قرار داد. گروه-بندی مذکور توسط تجزیه تابع تشخیص به ترتیب با 95/3 و 100 درصد مورد تأیید قرار گرفت. با توجه به نتایج مذکور و همچنین مد نظر قرار دادن نتایج حاصل از تجزیه خوشه¬ای و مقایسه میانگین¬ها ژنوتیپ¬های 69، 68، 53، 5، 78، 139، 70، 7، 80 و 65 و جمعیت¬های 860001 و 860035 به همراه لاین¬های شاهد به ترتیب به عنوان ژنوتیپ¬ها و جمعیت¬های برتر و دارای پتانسیل بالا جهت استفاده در برنامه¬های به¬نژادی ذرت انتخاب شدند.